Ateroskleroz (Damar sertliği) nedir? Tedavisi

Ateroskleroz (Damar sertliği), plak birikiminin neden olduğu arterlerin daralmasıdır. Arterler, kalbinizden  vücudunuzun geri kalanına oksijen ve besin taşıyan kan damarlarıdır.

Yaşlandıkça yağlar, kolesterol ve kalsiyum atardamarlarınızda birikebilir ve plak oluşturabilir. Plak birikmesi, kanın atardamarlarınızdan akmasını zorlaştırır. Bu birikim, kalbiniz, bacaklarınız ve böbrekleriniz de dahil olmak üzere vücudunuzdaki herhangi bir arterde meydana gelebilir.

Vücudunuzun çeşitli dokularında kan ve oksijen eksikliğine neden olabilir. Plak parçaları da koparak kan pıhtılaşmasına neden olabilir. Tedavi edilmezse ateroskleroz kalp krizi , felç veya kalp yetmezliğine yol açabilir.

Damar sertliği, yaşlanma ile ilişkili oldukça yaygın bir sorundur. Bu durum önlenebilir ve birçok başarılı tedavi seçeneği mevcuttur.

Damar Sertliği Nedenleri Ve Risk Faktörleri

Değiştirilemeyen nedenler ve kontrol edilebilen nedenlere bağlıdır. Cinsiyet, yaş, kalıtım hastalıkta önemli bir yere sahiptir.

Yaşın damar sertliğinde önemi çok fazladır. Her 10 yılda damar sertliği olma olasılığı daha fazla artar. Erkeklerde kadınlara göre damar sertliği görülmesi daha fazladır. Genel olarak 40-60 yaş arasında kalp krizi görülmesi daha fazladır. Kadınlarda menopozdan önce damar sertliği görülmesi çok azdır. Menopozdan sonra östrojen hormonu azaldığı için damar sertliği görülme olasılığını arttırır. Genç yaşlarda damar sertliğine erkek ve kadınlarda pek rastlanmaz.

Damar sertliğine bir çok hastalık zemin hazırlamaktadır. Örneğin hipertansiyon, diyabet, yüksek kan kolesterol seviyeleri damar sertliğinin oluşmasına neden olur. Sigara içmekte damar sertliği oluşumunda büyük rol oynar. Diabet, hipertansiyon, kolesterol seviyesi ve sigara damar sertliğinin kontrol edilmesinde 4 ana faktördür.

Araştırmalar gösteriyor ki yüksek kolesterole sahip birisinde damar sertliği görülme riski daha fazladır. Doymamış yağlar kolesterolü düşürürken, hayvansal yağlar kolesterolü arttırır.

Tansiyonun 16,5/9,5’dan yüksek olması damar sertliği riskini 5 kat arttırır.

Sigara damar sertliğinde oluşumunda bilinen en önemli risk faktörüdür. Kadınlarda sonra zamanlarda damar sertliği artışının sigara olduğu düşünülüyor. Sigaranın bırakılmasıyla birlikte damar sertliği riski azalır.

Şeker hastalığı, kalp krizi riskini 2 kat arttırır.

Bunların dışında daha farklı risk faktörleri vardır. Bunlardan bazılar, egzersiz yapılmaması, stresli bir hayat sürülmesi, kilo alma, obezite ve alkol tüketimi damar sertliğine neden olur.

Ateroskleroz Belirtileri

Damar sertliği bulduğu yere göre farklı belirtiler göstermektedir. Kalp damarlarında sertleşme varsa spor yaparken göğüste yanma, kalbin ağrıması, kollara yayılan bir ağrıma görülür.  Böbrek damarlarında sertleşme varsa yüksek tansiyon ve böbrek fonksiyonlarında bozukluk oluşturur.  Ayak damarlarında sertleşme varsa ayakta ısı kaybında düşme, kramp tarzında ağrı son olarak gangren görülür. Beyine giden damarlarda sertleşme görülürse bilinç kaybı ve kaslarda güçsüzlük görülür.

Damar Sertliği Tedavisi

İlk gidildiğinde ultrasonla bakılır. Sonra anjiyoyla damarların tıkanıklık dereceleri tespit edilir. Duruma göre ilaç tedavisi, by-pass ya da balon yöntemi uygulanır.

Hastalıktan korunmak için hastaya sigara bıraktırılır. Düzenli olarak egzersiz yaptırılır. Daha önceden kalp krizi geçirmiş birine ise tekrardan kalp krizi geçirmemesi için kanı sulandırıcı ilaçlar verilir.