Tip 1,Tip 2 Diyabet, Gizli Şeker
Diyabet kişinin vücudunda bulunan pankreas bezinin kişiye yetecek düzeyde insülin hormonu salgılayamaması veya salgılamış olduğu hormondan düzenli ve aktif bir biçimde yararlanamamasından dolayı ortaya çıkan ve kişinin hayatı boyunca beraber taşıyacağı bir hastalık türüdür.
Diyabet hastalığı bulunan kişide tükettiği gıdalardan aldığı şeker, kana karışsa bile kullanılamaz ve kan şekeri seviyesinin artmasına neden olur. Buna tıp dilinde hiperglisemi adı verilmektedir. Tükettiğimiz gıdaların birçoğu, başta karbonhidrat bulunan gıdalar olmak üzere vücudumuza gerekli enerjiyi sağlayabilmek için glukoz maddesine dönüştürülür. Midenin arka bölümünde bulunan pankreas organı, bu enerji işlemi için kan içerisinde bulunan glukoz maddesinden yararlanıp vücuda insülin hormonu salgılar.
Gıdalardan alınan ve kana karışan glukoz maddesi pankreas sayesinde de insülin hormonuna çevrilerek hücrelere servis edilir. Tüketeceğimiz fazla glukoz içeren maddeler ise vücudun tüketebileceği enerji seviyesinden fazla ise daha ileride acil bir durumda kullanılmak üzere karaciğer içerisinde depolanır.
Sağlıklı bir bireyde kan şekeri seviyesi herhangi bir gıda tüketmediği zaman 120 mg/dl seviyelerinde, yemekten iki saat sonra ise 140 mg/dl’nin üzerine çıkmamaktadır. Her iki durumda da ölçülen kan şekeri seviyesi bu değerlerin üzerinde seyrettiği taktirde kişide diyabet hastalığının bulunduğunun bir göstergesidir. Şeker hastalığı tanısı bu şeklide de anlaşılabilmektedir. Diyabet hastalığının tip-1,tip-2 diyabet-gizli şeker olmak üzere 3 çeşidi bulunmaktadır.
Vücudumuz gerekli olan enerjiyi, tükettiğimiz gıdalarda bulunan ve temel besin öğeleri olarak kabul edilen protein, yağ ve karbonhidratlardan sağlar. Hücrelerimiz için servis edilecek olan maddelerin en ufak parçalarına kadar ayrılması gerekir. Bu parçalanan öğelerden en dikkat edilmesi gereken glukoz yani basit şekerlerdir. Bu madde, beyin dahil olmak üzere baştan aşağı bütün vücudumuzda bulunan organlarında temel besin kaynağıdır.
TİP 1 DİYABET NEDİR?
Tip 1 diyabette, pankreas içerisinde yer alan ve insülin hormonunun salgılanmasında rol oynayan beta isimli hücrelerin belli bir süre sonra çeşitli sebeplerden dolayı hasar görmesi ve işlevini tam olarak sağlayamamasından dolayı meydana gelir. Bu tip diyabet hastalığına sahip olan kişilerde insülin hormonu kendi vücutlarından doğal yollardan salgılanamadığı için tüm yaşamları boyunca bu hormonu insülin iğneleriyle almaktadırlar. Ülkemiz içerisinde görülen diyabet hastalarının yaklaşık %10 gibi bir bölümü tip 1 diyabete sahiptirler. Bu hastalık genellikle kuzey bölgelerde bulunan ülkelerde yaygın olarak görülmektedir.
NEDEN OLUŞUR?
Diyabet hastalığı bulunmayan kişilerde vücudu dışarıdan gelen yabancı maddelere karşı savunacak bir bağışıklık sistemi bulunmaktadır. Bağışıklık sisteminin herhangi bir sebepten ötürü işlevini kaybetmesi ve vücudun kendi zararsız olan hücrelerini de yabancı madde olarak algılamasından ötürü bu maddelere karşı koymaya çalışmasından dolayı ortaya çıkan hastalıklara tıp dilinde otoimmün hastalıklar denilmektedir.
Tip 1 diyabette bu kategori içerisinde yer almaktadır. Henüz net olarak bilinmeyen sebeplerden ötürü bağışıklık sisteminin pankreas içerisinde bulunan ve görevi insülin üretmek olan beta hücrelerine saldırmasından dolayı ve zamanla bu hücreleri tahrip etmesinden dolayı diyabet hastalığı ortaya çıkmaktadır.
TEDAVİSİ NEDİR?
Tip 1 diyabet bulunan kişiler ne yazık ki hayatları boyunca insülin iğnesini olmak zorundadır. Tip 1 diyabet hastalığında insülin iğnelerini kullanmak hayat kurtarmaktadır. Hastalık ömür boyu kişiye eşlik edeceği için cerrahi veya ilaç tedavisi yoktur. Fakat dikkat edilmesi gereken bir takım noktalar bulunmaktadır. Bunlar, sağlıklı ve programlı beslenme, düzenli spor ve eğitimdir. Normal kan şekeri seviyesine ulaşmak için gün içerisinde dikkat etmek ve çeşitli bakım yollarını uygulamak zorunludur. Kişiler bu bakımı hayatları boyunca düzenli ve aksatmadan yerine getirmelidir.
TİP 2 DİYABET NEDİR?
Tip 2 diyabette ise pankreas içerisinde bulunan beta hücrelerinin salgıladığı insülin hormonunun miktarının vücut için yetersiz olmasından ötürü ya da hücrelerde bu hormona karşı bir ilgisizlik nedeniyle meydana çıkan bir hastalıktır.
NEDEN OLUŞUR?
Tip 2 diyabet hastalığına sahip olan kişilerde şeker bu sebepten ötürü hücrelerin içerisine giremez ve kişinin buna paralel olarak kan şekeri seviyesinde bir artış meydana gelir. Kan şekeri seviyesinin artmasının neticesinde de hücrelerde toksit etki meydana gelir. Toksit etkide zamanla beta hücrelerini tahrip ederek bu hücrelerin azalmasına neden olur ve zamanla insülin salgılanmasını da minumum seviyeye indirir.
GİZLİ ŞEKER NEDİR?
Kan şekeri seviyesi sağlıklı olan kişilere göre yüksek olmasına rağmen diyabet teşhisi tam olarak konulamayan hastalar gizli şeker yani pre diyabet kategorisine girmektedirler. Yapılan araştırmalar neticesinde pre diyabetli hastaların zaman içerisinde %12′sinin normal diyabete dönüştüğü saptanmıştır. Bu sebepten ötürü gizli şeker hastalığına da diyabette olduğu gibi çok dikkat edilmelidir. Gizli şeker belirtilerine dikkat edilmelidir.
TEDAVİSİ NASIL YAPILIR?
Gizli şeker hastalığına sahip olan kişilerde kardiyovasküler hastalıkların meydana gelme şansı sağlıklı bireylere oranla 1.5 kat daha fazladır. Bu oran diyabet hastalarında ise 2-3 kata kadar çıkmaktadır.
Uzman bir diyetisyen tarafından hazırlanmış düzenli bir beslenme programıyla birlikte haftada beş kez yarım saatlik tempolu ve düzenli yürüyüş şeklinde yapılacak sporun neticesinde, pre diyabetten normal diyabete geçişin önlenme şansı bulunmaktadır. Bu kesin olarak olmasa da en azından bu sürecin oluşumunu da uzatacaktır.
Tip 1,Tip 2 Diyabet, Gizli Şeker Hastalığına Hangi Bölüm Bakar?
Tip 1,Tip 2 Diyabet, Gizli Şeker hastalığı tespiti, iç hastalıkları (dahiliye) bölümünde yapılır.
