Safra kesesi taşları için doğru beslenme önemli

Safra kesesi taşları, bazen sadece safra taşları olarak da bilinmekte olup bu taşlar safra kesesinde gelişen çakıl gibi maddeler olarak anılmaktadır. Safra taşları, üst karın bölgelerinde ağrıya sebep olur ve bu taşlar önlemi alınmadığından safra kesesi ağrılarına, çeşitli safra kesesi problemlerine ve hatta iltihaplı sarılık gibi sorunlara yol açabilmektedir.

Safra kesesi taşlarının kolesterol taşları ve pigment taşları olmak üzere iki türü vardır. Kolesterol taşları genellikle sarı-yeşil renkli ve kolesterolün sertleştirilmesi sonucu üretilmektedir. Safra kesesi taşlarının yaklaşık yüzde 80’i kolesterol taşlarıdır. Pigment taşları ise küçük, koyu renkli bilirubinden yapılmış taşlardır. Safra kesesi taşları bir kum tanesi ya da bir bezelye büyüklüğünde ve hatta daha büyük veya küçük olabilir.

SAFRA KESESİ TAŞLARININ NEDENLERİ
Safra kesesi karaciğer altında karnın sağ tarafında yer alır. Karaciğer yiyeceklerin sindiriminden sorumlu olup yağlı gıda sindirimi için safra üretir. Bu safra safra kesesine girer, toplanır ve safra, herhangi bir yağlı gıda sindirimine gereksinim doğduğunda kullanılır. Safra, safra kanalları aracılığıyla ve orada küçük bağırsak gider ve vücut dışına atılır.

Safra asitlerinin anormal konsantrasyonu, kolesterol dengesizliği ve safradaki fosfolipitler safra kesesi taşlarının oluşumuna neden olabilir.

Kolesterol taşları safrada çok fazla kolesterol, bilirubin olduğunda ya da yeterince safra tuzları olmadığında, safra kesesinin tamamen ya da yeterince boşalmaması ya da sık sık meydana gelen kabızlık durumlarında meydana gelebilmektedir.

Pigment taşları nedeni tam olarak bilinmemektedir. Bu taşlara karaciğer sirozu olan kişiler, safra yolları enfeksiyonları olanlar ve kalıtsal kan hastalıkları olanlar daha fazla meyillidir.  Safra kesesi taşlarının bazı nedenleri aşağıda listelenmiştir.

• Östrojen Hormonu Fazlalığı: Kadınların erkeklere oranla safra kesesi taşlarından daha çok muzdarip olmalarının nedeni budur.
• Kalıtım: Safra kesesi taşları sıklıkla aileler arasında bazı genetik nedene bağlı olarak gelişmektedir.
• Obezite: Özellikle kadınlarda, hatta orta kilolu kişilerde dahi safra kesesi taşları için risk grubu oluşturmaktadır.
• Düşük Fiber(lif), Yüksek Yağlı Diyet: Safradaki kolesterolün artması ve azalmış safra kesesi boşalması safra kesesi taşlarına neden olur.
• Kabızlık: Safra kesesinde safranın birikimi safra kesesinde taş oluşumuna yol açabilir.
• Kolesterol Düşürücü İlaçlar: Bu ilaçlar salgılanan kolesterol miktarını artırdığından safra kesesi taşı oluşumuna neden olmaktadır.
• Diyabet: Şeker hastalarında genellikle safra kesesi taşları riskini artıran trigliserid adı verilen yağ asitleri yüksek seviyede bulundurmaktadır.

SAFRA KESESİ TAŞLARI BELİRTİLERİ
Sizler eğer aşağıdaki semptomlardan yaşıyorsanız safra kesesi taşları riski altında olabilirsiniz.

• Üst karında akut veya aralıklı ağrılar (birkaç dakika veya saatlerce sürebilir) 
• Göğüs altında hatta geri ve sağ veya sol omuz içine kadar gidebilen sürekli ağrı
• Hazımsızlık
• Safra kesesi ağrısına eşlik eden mide bulantısı ve kusma
• Cildin ve gözlerdeki sarı renk değişikliği
• Kil renkli dışkı
• Koyu renkli idrar

SAFRA KESESİ TAŞLARINDA NELER YAPILMALIDIR?
Safra kesesi taşları tespit edilir edilmez hasta kendine bakımı benimseyerek ona göre davranmalıdır. Safra kesesi taşları için doğru beslenme benimseyen ve bazı beslenme alışkanlıklarından kaçınarak cerrahiye gitmeden evde bakım yapılabilir. Öncelikle yapmanız gerekenleri sıralayacak olursak;

• Yüksek lif-düşük yağlı diyet benimsenmesi mükemmel bir safra kesesi diyetidir. Düşük yağlı yiyecek kolesterol safra kesesi taşları oluşumundan kaçınmanızı ve yüksek lifli gıda alımı ise kabızlıktan sizi koruyacaktır.
• Safra taşları için diyetinizde gün boyunca bol su içilmelidir. Su en az 8-10 bardak içmek tüm bedenin sağlığı üzerine çok faydalıdır.
• Egzersiz düzenli dışkılamaya yardımcı olur. Ayrıca ağırlığın azalması hem safra kesesi taşlarının düşürülmesi ve diğer pek çok sağlık problemlerini önlemek için gereklidir.
• Pancar, havuç, taze meyve suyu ve salatalık sularını günde iki kez içiniz. Nektarlar safra kesesi temizlemeye yardımcı olur.
• Armut yiyin veya kendi suyunu içiniz. Armut safra kesesi temizliği için birebirdir. Ayrıca havuç, pancar, greyfurt, limon ve üzüm de çiğ veya meyve suyu şeklinde alınırsa yararlı olacaktır.
• Günde iki kez karahindiba ve su teresinin meyve sularının her birinden yaklaşık 125 ml alın.
• Bir günde sade yoğurt, süzme peynir ve bir çorba kaşığı zeytinyağı bir günde iki defa alın. Bunun en iyi yolu, diyet içine dâhil ederek faydalanmaktır.
• Et, yumurta, hayvansal yağlar, işlenmiş gıdalar, kızarmış ve yağlı gıdalar gibi yüksek yağlı yiyeceklerden, rafine karbonhidrat, alkol, şeker gibi baharatlar, çeşniler ve turşudan kaçının.
• Gün boyunca 2 veya 3 büyük öğün yerine sık küçük öğünler yiyin.
• Yatmadan önce iki gün elma suyu içilmelidir. İkinci gece üç gram taze limon ve zeytinyağı içilirse sizin safra kesesi taşlarınızın çok küçük olanları eriyecektir ve üçüncü gün dışarı çıkacaktır.
• Safra kesesi ağrısı için ya da ağrının hızlı giderilmesi için bir bardak elma suyu içine 1 yemek kaşığı elma sirkesi katılarak içilir. Ağrınızın geçtiğini göreceksiniz. Şayet geçmemekte ısrar ediyorsa gastroesophogeal reflü hastalığı veya kalp sorunları için bir doktora görünmelisiniz.
• Safra üretimi artıyor ise sabah çayına karahindiba veya devedikeni sütü ekleyin. Papatya, hatmi ve kaygan karaağaç gibi diğer otlar da safra kesesi iltihabı azaltmak için kullanılabilir.
• Biberiye ve yabani yam gibi safra akışı artırmak için ve safra kesesi ağrıları azaltmak için anti-spazmodik etkileri olan şifalı otlardandır.

UNUTMAYINIZ!!!
Safra kesesi taşlarının oluşumunu engellenmesi her zaman sağlıklı yaşam tarzı, sağlıklı beslenme ve düzenli egzersizin benimsenmesi ile mümkündür.

Safra Kesesi İçin Hangi Doktora/Bölüme Gidilir?

Safra kesesi ile ilgili taş ya da benzeri sağlık sorunları yaşamakta olan kişilerin ziyaret etmesi gereken doktor ya da bölüm genel cerrahi bölümü hekimleri olacaktır.