Romatizma, eklemde iltihaplı sıvı birikmesi anlamına gelmektedir. Romatizma hastalıkları kronik özellikte olup, kişinin bu rahatsızlıkla yaşamayı öğrenmesi gerekmektedir. Genetik yapının da önemi büyüktür fakat bir kesinlik taşımaz, romatizmal yatkınlığa sebebiyet verdiği düşünülebilir. Düzenli olarak doktor takibi ve ilaç tedavisi gerektirmektedir.
Romatizma her yaş grubunda görülebilen ve savunma mekanizmasında çeşitli bozukluklara neden olabilen bir hastalıktır.
Toplumda çoğunluk, sıcak veya soğuk havanın romatizmaya neden olduğunu düşünmektedir fakat bu yanlış bir kanıdır. Örneğin soğuk havalarda veya nem oranın yüksek olduğu durumlarda eklemlerdeki sıvının akışkanlığı ve dağılımı değişebilir ve bu da ağrıya sebep olabilir. Ağrı sağlıklı bireylerde de görülebilir ve kişisel duyarlılıklar önemlidir. Romatizmal hastalıkların çoğunun neden oluştuğu bilinmese de genetik faktörler, cinsiyet, çevresel faktörler ve yaş faktörleri önemlidir.
Romatizmanın Çocuklar Yaşlılar ve Hamilelik Dönemi İle İlişkisi
Romatizma bebeklerde dâhil olmak üzere her yaş grubunda görülebilir. Çocuklarda yaş grubuna özgü romatizmal rahatsızlıklar bulunabilir ve gerekli önlemler alınmazsa kalıcı sakatlık ve gelişme geriliğine yol açabilir. Diğer yandan romatizma yaşlılarda görülür ifadesi yanlış bir kanıdır.
Örneğin; omurga romatizmaları genç erkekleri etkilerken, eklem romatizmaları doğurganlık çağındaki kadınlarda daha sık görülür. Romatizması olan kadınların hamile kalmasında bir sakınca olmaması romatizmanın tipine göre, iç organlarda harabiyet olup olmamasına göre değişir ve hekim onayı alınmadan gebe kalınmamalıdır.
Romatizmanın Belirtileri Nelerdir
Romatizma belirtileri kendine özeldir ve organ tutulumlarına yol açar, romatizmal hastalıkların belirtileri ise;
- Kas güçsüzlüğü/ağrısı, sırt ve bel ağrısı (özellikle sabahları daha belirgin bel ağrısı ve tutukluk hali), merdiven çıkamama
- Ciltte döküntüler, bezeler, deride sertlik, parmaklarda renk solması, tırnak değişiklikleri (sararma), güneşe karşı ciltte aşırı duyarlılık ve yara gelişmesini
- Gözlerde sık görülen iltihaplanma (üveit), gözyaşı azalması ve kızarıklık, görmede ani azalma ve kayıp
- Uzun süreli yüksek ateş,
- Solunum veya sindirim sistemi şikayetleri,
- Böbrek fonksiyonlarında azalma,
- Nörolojik rahatsızlıklar (felç, bilinç değişikliği gibi),
- Kalp ve dolaşım sisteminde yaşanan olumsuzluklar (Damarlarda pıhtı oluşu, nabız kaybı gibi)
- Eklemlerde sertlik, ağrı, şişlik, hareket kısıtlılığı.
Romatizma Çeşitleri
Romatizma temel olarak 2’ye ayrılmaktadır. İltihaplı ve iltihapsız romatizma.
İltihaplı romatizma; mikropların sebep olduğu, bağışıklık sisteminin bozulması ve ürik asit gibi maddelerin verdiği hasar sonucu oluşmaktadır. Herhangi bir organda belirebilir ve çok sancılıdır.
İltihapsız romatizma; ise eklemlerdeki aşınma veya incelme sonucu ortaya çıkabilir. Örneğin; kaza veya düşme sonucu gibi.
Romatizmal hastalıklar çeşitlerine göre 4’e ayrılır;
- Yumuşak doku romatizması; En yaygın görülen romatizma tipi olup, en önemlisidir. Selülit, omuz eklemi rahatsızlıkları ve dirseğin sürtünmesi sonucu oluşan rahatsızlıklar bu gruba örnek olabilir. Aynı zamanda kireçlenme, belkemiği romatizması, SLE, gut ve akut eklem romatizması da bu şekilde oluşur.
- Eklem romatizmaları,
- İç organ romatizmaları,
- Bunların bir arada olduğu tipler.
Romatizma Tedavisi
Amaç, şikâyetlerin ortadan kaldırılması ve kişinin yaşam konforunu en üst düzeyde sürdürmesi sağlamaktır. Hasta-hekim işbirliği gerektirmekle beraber bazı vakaların ömür boyu sürebileceği unutulmamalıdır. Son yıllarda yeni ilaçların kullanımı ile önemli başarılar elde edilmiştir ve başta romatoloji olmak üzere, fizik tedavi ve rehabilitasyon uzmanı, ortopedi uzmanı ve gerektiğinde diğer uzmanlık dallarının birlikte çalışması gerekmektedir.
Diğer bir tedavi yöntemi olarak bilinen kaplıcalar ise, iltihaplı romatizma şikayetinde artışa sebep olabilir ve gidilmeden önce mutlaka doktor onayının alınması önemlidir.
Romatizmaya hangi bölüm/doktor bakar?
Romatizma şikayetleri bulunan kişiler, hastalıkların teşhisi için romatoloji bölümünde yer alan romatolog uzmanlarına muayene olmalıdır.
