Mide yanması toplumumuzun büyük bir kesiminde görülen rahatsızlıkların başında gelmektedir. Mide yanması kısaca mide ekşimesinden ötürü göğüste duyulan yanma hissidir. Ya da diğer bir deyişle mide sıvı içeriğinin (asit) yemek borusu veya yemek borusu içine (reflüsü) kaçması durumu sonucu göğüs ve / veya boğaz orta kısmında yanma hissi fark edilmesidir.
MİDE YANMASI NASIL ÖNLENİR?
Bazı insanlarda görülebilen asit reflü olarak da bilinen Gastroözofageal Reflü Hastalığı (GÖRH) adı verilen rahatsızlık mide yanmasına benzer belirtiler vermektedir. Asit reflü hastaları haftada iki veya daha fazla mide ekşimesinden muzdarip olurlar. Bazı insanlarda asit reflü olmadan da mide ekşimesi görülebilmektedir.
-
Bu gibi durumlarda asit reflü belirtileri hırıltılı solunum problemleri, ağızda acı bir tat, öksürük, kuru kesintili uyku, gerginlik ve ağız kokusu veya nefes darlığı ve göğüs ağrısı sayılabilir. Asit reflü bazen aşırı yemek yeme, aşağı eğilme veya sık sık yemekten hemen sonra yatma, ağız içine asitin geri taşması neden olabilir.
Sitemizin mide yanması başlıklı makalesinde mide yanması ile ilgi geniş bilgiye yer verilmiştir. Fakat mide yanmasına neden olan faktörleri kısaca hatırlattıktan sonra mide yanmasına karşı etkili metotları(mide yanmasına ne iyi gelir?) sizlerle paylaşacağız.
MİDE EKŞİMESİ NEDENLERİ
Mide ekşimesi hazımsızlık, şişkinlik, bağırsak gazlarından ileri gelen karın gurultuları ve sindirim güçlüğü olarak bilinir. Bu semptomlar midede aşırı asit salgılanması ile sonuçlanır. Bu durum da midede yanmaya neden olur. Kanda bulunan asit oranının herhangi bir nedenle artması mide ekşimesine neden olur. Vücuttaki asit birçok nedenlerden dolayı artabilir. Bunlar;
- Zengin ve baharatlı yiyecekler
- Uygun olmayan, büyük yemek yemek, yiyecekleri çiğneme ve alelacele yemek
- Alkol alımı
- Gebelik süresince hormonal düzensizlik
- Gebelik sırasında uterusun sindirim alanının yaptığı baskı
- Kilolu insanların sindirim sistemi üzerindeki gereksiz basınç
- Stres
- Bazı antidepresanlar ve sakinleştiriciler
- Yatmadan önce yemek yeme
- Kabızlık, irritabl(düzensiz) bağırsak hareketi
- Sigara
- Soğuk içecekler ve soda gibi gazlı içeceklerin orantısız miktarlarda alınması
- Bazı hastalıklar ( skleroderma, mikst bağ dokusu hastalığı veya yemek borusu kas zayıflıkları)
Mide ekşimesi ve asit tedavisinde en iyi çare yukarıdaki şartları veya nedenlerden kaçınmaktır. Özellikle gıda mide ekşimesi tetikler. Bu tür gıdalar belirlenerek günlük yiyeceklerden uzaklaştırılırsa mide ekşimesi önlenebilir. Sık mide ekşimesine çikolata, kızartma, yağlı gıdalar ve baharatlar tetikler.
MİDE YANMASI ÖNLENEBİLİR Mİ?
Mide yanması önlenebilir veya aşağıdaki önlemler ile azaltılabilir.
- Yemek sırasında veya öncesinde sigara içmeyin. Sigara genellikle gıda alımı esnasında kendi çekim basıncı ile sindirim sistemine hava cepleri oluşmasına ve küçük miktarlarda hava yutulmasına bir neden olur. Aynı zamanda vücudun gıda sindirimini yavaşlatır. Yemeklerden önce çiğnenen sakızlar da hava yutulmasına neden olabilir.
- Fasulye ve karnabahar gibi gaz oluşturan besinler almayınız. Lahana, salatalık, soğan, turp ve biber gibi çiğ sebze tüketiminden kaçının.
- Yemek yerken duruşunuzu değiştirin. Yemek masasında dik konumda oturun.
- Yedikten sonra biraz yürüyün. Bu sindirim sistemini uyarmak için idealdir. Ancak yemeklerden hemen sonra tempolu yürüyüşten uzak durmalısınız. Hele de yemekten sonra büyük bir egzersiz asla yapmamalısınız.
- Sıkı veya kısıtlayıcı giysiler giymekten kaçının.
- İyice, yavaş yavaş ve yiyecekleri çiğneyerek yiyin.
- Yemek yerken alkol alımından sakının.
MİDE EKŞİMESİ İÇİN NE YAPABİLİRİM?
Burada listelenen önerilerden birini veya birkaçını mide yanması tedavisinin ciddiyetine bağlı olarak kullanınız.
Elma Sirkesi ve Soda: Gün boyunca su içildikten sonra 2 yemek kaşığı elma sirkesi içilmelidir. Alternatif olarak bir bardak su içinde 2 çay kaşığı elma sirkesi ve 2 çay kaşığı bal karıştırarak yemeklerden önce alabilirsiniz. Ayrıca yarım su bardağı suya 1 çay kaşığı elma sirkesi ekleyerek yemek esnasında yudumlayabilirsiniz.
Soda alımında da mide asidi nötralize olur. Vücudun tuz alımını artırdığından uygulama ılımlı şeklide kullanılmalıdır. Hamile kadınlar bu uygulamayı kullanmamalıdırlar.
Şeker ve Karbonhidrat Alımını Kesin: Sadece düşük şeker endeksli meyve ve daha az karbonhidrat alın. Şeker daha fazla asit salgılanmasını uyarır. Avokado, elma, muz, kavun, ceviz, badem, tatlı patates, balık, ızgara tavuk vb. mide açısından daha sağlıklıdır. Özellikle muz asitlik ve mide yanmasına karşı savunma eylemi yapar.
Uygun Sıvı Alımını Artırın: Gün içinde bol su içilmelidir. Günde 4-5 kez Hindistan cevizi suyu alın. Eğer asit belirtileri hissederseniz, hemen mide ekşimesi ve asit reflüsünde hızlı bir rahatlama için soğuk bir bardak süt içiniz. Mide ekşimesi için geleneksel çay yerine yeşil çay ve papatya, zencefil, meyan kökü gibi mide astarını tamir eden ve sindirim sürecinde vücuda yardım eden diğer bitkisel çayları kullanınız.
MİDE YANMASI İÇİN ALTERNATİF İLAÇLAR
Mide yanması için bitkisel ilaçlar günümüzde önemli yer tutmaktadır. Siz de mide yanmasını önlemek için bazı şifalı bitkiler kullanabilirsiniz. Bunlar;
- Yemeklerden sonra yarım yemek kaşığı rezene tohumu çiğneyin. Rezene tohumu, ‘Anetol’ adı verilen bileşikten dolayı sindirime yardımcı olan aromatik bir bitkidir. Rezene tohumu, mide veya gastrointestinal sistemdeki spazmları bastırır.
- Her yemekten önce aloe vera suyu alınız.
- Yemek hazırlarken zencefil kullanımını yaygınlaştırın. Taze zencefili yemeklerinizde kullanabilir ya da zencefil çayı olarak da tüketebilirsiniz.
- Yemeklerden sonra bir parça karanfili ağzınıza koyarak tutabilirsiniz.
- 1 çay kaşığı chebulic myrobalan suyuna (haritika) Emblica officinalis(amla) ilave ederek günde 1 tatlı kaşığı içiniz.
- Bulantı ve yanan mide sorununa çözüm olması amacı ile fesleğen otu yapraklarından çiğneyebilirsiniz.
MİDE DOSTU YİYECEKLER
Karnabahar, lahana, patates, elma sirkesi, maden suyu, ıspanak, zeytinyağı, baklagil, muz, kızarmış ekmek ve meyan kökü kullanımı midenizin rahatlamasına yardımcı olacaktır.
Mide Yanması için hangi bölüme/doktora gidilir?
Mide Yanması şikayetlerinde teşhis ve tedavi için hastanelerin Gastroenteroloji polikliniklerine başvurmanız gereklidir.