Anal Pruritus (Anal Kaşıntı) ve Tedavi

Pruritus ani olarak da bilinen anal kaşıntı, anüs (dışkının vücut dışına çıktığı delik) etrafında tahriş edici ve kaşıntı hissidir.

Anal kaşıntı bir belirti değil, bir hastalıktır ve birçok farklı nedeni olabilir. Çoğu durumda, anal kaşıntısı olan kişinin anüs veya rektumunda bir hastalık yoktur. Bunun yerine, kaşıntı hissi, bir veya daha fazla bölgede cildin tahriş olmasının bir işaretidir:

• Anal açıklık çevresindeki deride dışkı: Anal bölge bir bağırsak hareketinden (tuvalet alışkanlığı) sonra düzgün temizlenmiş değilse yani küçük bir miktar dışkı deri üzerinde kalmışsa etkilenen alanda kaşıntıya neden olabilir. Daha az sıklıkta, sulu dışkı anal açıklıktan sızması sonucu da kaşıntıya neden olabilir. Bu bazen diyetlerine çok büyük miktarlarda sıvı alan sağlıklı kişilerde de olur.
• Anüsü tahriş eden besin ve içeceklerin bulunduğu bir diyet: Beslenme alışkanlıkları anüste kaşıntıya yol açabilir. Bunlar arasında baharat ve baharatlı yiyecekler, kahve (hem kafeinli ve kafeinsiz), çay, kola, süt, alkollü içecekler (özellikle bira ve şarap), çikolata, turunçgiller, C vitamini tabletleri ve domates anüste tahrişe neden olabilir.
• Antibiyotik tedavisi: Antibiyotikler bakteri düşmanıdırlar. Birçok farklı bakteri türüne karşı çalışan bazı güçlü antibiyotikler bağırsağın normal ekolojisini bozarak anal kaşıntıyı tetikleyebilir. Bu ilaçlara geniş spektrumlu antibiyotikler de denir ve tetrasiklinler, eritromisin (her ikisi de çeşitli marka isimleri altında satılmaktadır) gibi ilaçlar sayılabilir.
• Anal bölgede deri alerjisi veya kimyasal tahriş ediciler: Duyarlı kişilerde anal bölgeye uygulanan ilaçlar ve kimyasallar lokal tahriş veya alerjik reaksiyonlara neden olabilir. Bunun bazı büyük suçluları arasında boyalı ve parfümlü tuvalet kağıtları, kadınsı hijyen spreyleri, kadın petleri, anüs veya genital organlar için kullanılan deodorantlar, ilaçlı talk pudrası ve ilaçlı cilt temizleyiciler ve sabunlar özellikle parfümlü sabunlar sayılabilir. Anal kaşıntı, anal problemleri tedavi etmek için tasarlanan over-the-counter (reçetesiz satılan ilaçlar) ilaçlar (fitiller, kremler, merhemler) tarafından tetiklenebilir.
• Büyük tuvaletten sonra yoğun temizlik yapılması: Dışkılamadan sonra anal bölgenin temizlenmesi gerekir. Ancak bu temizlik nazik olmalı ve mümkünse su ile yapılmalıdır. Sürtünme ve özellikle sabunlar veya diğer cilt temizleyiciler ile fırçalama, agresif hareketler anal bölgeyi tahriş ederek anal kaşıntıyı tetikleyebilir. Bu nedenle tuvalet kağıdı kullanıyorsanız anal bölgenize nazik davranmalısınız.

Daha az sıklıkta, anal kaşıntı tek başına anal bölgeyi etkileyen bazı hastalık veya durumun bir belirtisi veya sindirim veya deri büyük alanlarındaki problemlerden kaynaklanabilir. Bazı örnekleri şunlardır:

• Sindirim sisteminin alt kısımlarındaki hastalıklar ve koşullar: Bunlar hemoroid, rektal fistül, rektal çatlaklar ve nadiren anorektal kanser içerir.
• Enfeksiyonlar ve parazitler: Bunlar kıl kurdu (özellikle çocuklarda), uyuz, bitlenme, kondiloma aküminata, Candida veya tinea mantar nedeniyle deri enfeksiyonları sayılabilir.
• Cilt sorunları: Bu sedef, egzama ve sebore (derideki yağ bezlerinin çalışma bozukluğu sonucu meydana gelen deri hastalığı) sayılabilir. Pek çok durumda, bu koşullar anüs çevresinde değil, ayrıca deri yüzeyinin farklı alanlarda semptomlara neden olurlar.

Anal kaşıntı insanların hayatlarının bir döneminde karşılaştıkları bir sorundur. Yaygınlığı %45’ e kadar çıkabilir. Erkekler kadınlara göre iki dört kat daha sık etkilenir. Aşırı kilolu kişiler, terleme, ağır kaldırma veya rutin dar iç çamaşırı giymek anal kaşıntı olasılığını artırmaktadır.

Anal Kaşıntıya Hangi Bölüm Bakar ?

Anal Kaşıntı için ilk olarak Dahiliye bölümüne başvurmalısınız. Anamnez bilgileri ve yapılan fizik muayene sonrasında doktorunuz gerek görürse Cildiye uzmanının muayenesini önerilebilinir. Anal fissür veya hemoroite bağlı olduğu düşünülüyorsa Cerrahi uzmanına da görünmeniz gerekebilir.