Ağız içerisinde tekrarlayan yaralara aft denir. Ağrılı olmaları nedeni ile bir çok kişi için oldukça önemli bir rahatsızlıktır.
Toplumun 0′unda görülebilmektedir. Genellikle 30 yaş civarında ortaya çıkmaktadır. Çocuklarında 1/3 ‘ünde aft şikayeti görülür. Küçük, büyük ve herpetiform olmak üzere 3 tip aft çeşidi vardır. En çok küçük aftlar görülmektedir. Bunlar 5 mm’den küçük çaptaki aftlardır. Büyük aftlar genellikle özel hastalıklarla birlikte çıkmaktadır. yaklaşık 1.5 mm çapındadır. Herpetiform aftlar ise sayıları 100′e kadar çıkabilen küçük aftlardır.
AFT NEDENLERİ
Genetik bir faktör olabilir. Bazı kan hastalıkları, bağışıklı sistemi hastalıkları aft’a sebep olabilir. Özellikle Behçet hastalığı kendini aft ile belli etmektedir. Kansızlık, vitamin eksikliği uçuk virüsleri aft nedenleri arasındadır. Dilin ısırılması,sert diş fırçalarının kullanılması aft başlatabilir.
Sık tekrarlayan aftlar için mutlaka tetkiklerin yapılması gerekir. En sık nedenleri arasında kansızlık, B vitamini eksikliği aft’ın sık tekrarlamasına neden olabilir. Bazen gıda alerjileri aftın sık tekrarlamasına neden olur. Hasta yılda 3 defadan fazla aft çıkarıyorsa mutlaka Behçet Hastalığı açısından tetkik edilmelidir.
Stres aftın nedenleri arasında gösterilebilir. Ancak aft ortaya çıktığında mutlaka strese bağlamadan diğer rahatsızlıklar araştırılmalıdır. Sigarayı aniden bırakan kişilerde aft sıklıkla görülür.
AFT TEDAVİSİ
Aft tedavisinde öncelikle hastalığın nedenleri araştırılmalıdır. Kansızlık, vitamin eksikliği, behçet hastalığı gibi durumlar varsa bunların tedavisi yapılır. Hiç bir neden bulunamadı ise hastanın rahatlatılması gerekir. Kortizonlu merhemler veya spreyler kullanılabilir. Anestezik maddeler içeren veya dokuyu besleyen jel’ler kullanılabilir. Bağışıklık sistemini kuvvetlendiren ilaçlar verilir. Tekrar eden aftlar tamamen ortadan kalkmasa da şikayetlerini minimize edici tedaviler uygulanabilir.
Aftın tedavisinde ağrı kesici gargaralar kullanılabilir. Karbonat, ağız asitini azalttığı için kullanılabilir fakat tedavi edici değildir. Karbonat yerine doktorların yazdığı anestezik gargaralardan faydalanmak daha doğru olur.
AFTTAN KORUNMA YÖNTEMLERİ
Aft korunmak için ağız hijyenine önem verilmelidir. Ağız temizliği için gerek dişlerin, gerekse dilin temiz tutulması gerekir. Yumuşak diş fırçaları tercih edilmelidir. Çocukların kullandığı diş macunları ve diş fırçaları kullanılabilir.
