Bademcik iltihabı nedir? Bademcik iltihabı tedavisi nasıl olur?
Bademcik İltihabı ve Tedavisi
Tıp dilinde tonsil olarak isimlendirilen bademcikler her kişide doğuştan olarak dilin arka bölümünde boğaz kısmında var olan, bağışıklık sistemimizin ilk bölümü olarak sayılabilen organlarımızdır.
Kişinin vücuduna giren çeşitli virütik mikropları hapsederek, vücudun diğer virüslerle de baş edebilmesi için koruyucu kalkan görevi gören lenfosit hücrelerini üretirler. Lenfosit hücreleri ise direk kendileri virüsleri etkisiz hale getirebilecekleri gibi bazen de bu virüslerin yok edilmesini sağlayan çeşitli antikor ve diğer yararlı hücreleri meydana getirmektedirler.
Vücuda boğaz kısmından giren bazı mikroplar, bademciklerin bu yukarıda saydığımız özelliğine rağmen öldürülemez ve bademciklerde ürüyerek bu bölgenin enfeksiyon kapmasına sebep olurlar. Bu enfeksiyon ise bademciklerde genişlemeye, renk değiştirmeye ve üzerinde iltihap birikmesine neden olur.
Virüslerin neden olduğu bu iltihap birikmesine de bademcik iltihabı denilir. Bademciklerde iltihap birikmesinin yanı sıra eğer boğazın arka kısmında yer alan boğaz duvarında da farenks meydana gelmişse bu duruma da tonsillofarenjit ismi verilmektedir. Çocuklarda özelliklede beş ila on beş yaşları arasında en çok görülen hastalıkların başında da bir sağlık sorunu olan bademcik iltihabı gelmektedir.
Genellikle kış ve ilk bahar mevsimlerinde hava koşullarından dolayı sık görülen bu hastalık iki yaşından küçük bebeklerde ve elli yaşını doldurmuş yetişkinlerde çok nadir olarak görülür. Bademcik iltihabı burun ve boğaz sıvılarıyla birlikte tükürükle, yakın temasla, öpüşmeyle ve solunum yolundan çıkan damlacıklarla birlikte kişiden kişiye geçebilmektedir.
BADEMCİK İLTİHABI’NIN BELİRTİLERİ
Bademcik iltihabının belirtileri ve nasıl geçirildiği kişinin kapmış olduğu mikroba göre ve kendi bağışıklık sisteminin direnç seviyesine göre farklılıklar gösterebilir. Genellikle sıralayacağımız belirtiler tüm bireylerde olanlardır ve herhangi birini daha fazla veya daha az yaşıyor olmanız olanaklar dahilindedir. Bademcik iltihabının belirtilerini boğazda şişlik, kırmızı veya bazen üzerinde beyaz veya sarı şekilde benekler olan iltihaplanma, yoğun boğaz ağrısı (Bazı durumlarda kulak ağrısıyla birlikte), yutkunma esnasında boğazda kuruluk hissi, ağrı, iştahsızlık, yüksek ateş veya aşırı üşeme durumuyla birlikte titreme, halsizlik, yorgunluk hissi, baş ağrısı ve boğazdaki şişlikten dolayı meydana gelebilecek ses değişikleri olarak sıralandırılabilir. Çocuklarda ise yukarıda saydığımız belirtilerin yanı sıra mide bulantısı, istifra ve karın ağrısı da görülebilir.
BADEMCİK İLTİHABI HANGİ HASTALIKLARA YOL AÇAR?
Bademcik(tonsil) iltihabı normalde kendi kendini sınırlayan bir hastalık olsa da doğru veya hiç tedavi edilmediği zaman nadirde olsa kendisini çevre hücrelere ve kana katarak vücutta çeşitli komplikasyonlara sebep olabilmektedir. Romatizmal kalp iltihabı, böbreklerde oluşan iltihaplanma, derin boyun enfeksiyonu, bademcik içerisinde apse, mikrobun vücut içerisinde kana karışması, orta kulak enfeksiyonu, akciğer hastalıkları, beyin zarı hastalıkları ve çeşitli eklem enfeksiyonları bu komplikasyonlardan bazılarıdır.
BADEMCİK İLTİHABI TEDAVİSİ
Bademcik iltihabı çok görülen bir hastalık olarak kendi sebep olduğu hastalıktan çok vücudun farklı bölgelerinde oluşturduğu bazı dolaylı komplikasyonlar nedeniyle fazlasıyla önem arz etmektedir. Hastalığın tedavisindeki hedef iltihabın vücuttan tamamen temizlenmesi, belirtilerinin yok edilmesi ve ileride neden olabileceği rahatsızlıkların önlenmesidir.
Tedavide fazla sıvı tüketimi ve doğru bir şekilde ağız temizliği çok önemlidir. Ansitepsik özelliği bulunan ve eczanelerden kolaylıkla temin edilebilen gargaralar ağız bakımı için yeterlidir. Genellikle bademcik iltihabı bulunan kişiye yatak istirahati, ağrı kesiciler, ateş düşürücüler ve doktorun bakteriyel enfeksiyon tanısı koyduğu kişiler içinse antibiyotikler verilir. Bu enfeksiyonlar arasında en çok dikkat edilmesi gerekeni ise “A Grubu Beta Hemolitik Streptokaklar” dır. Bu enfeksiyonda antibiyotik kullanmayan kişilerde hastalık yedi sekiz gün içerisinde geçecektir. Fakat antibiyotik kullanan kişilerde baş ağrısı, ateş ve boğazda ağrı büyük oranda azalacaktır. Kişinin enfeksiyon sırasında antibiyotik kullanması ileride oluşabilecek romatizmal kalp iltihabı ve böbrek iltihabı gibi komplikasyonlarında önlenmesine yardımcı olacaktır.
Antibiyotik tedavisine kişiler kendileri başlamamalıdırlar. Doktor teşhisinden sonra doktorun kararına göre antibiyotik kullanılmalıdır. Halk arasında bütün hastalıklarda yaygın olarak kullanılan antibiyotik tedavisi doğru hastalıkta kullanılmadığı vakit kişide yoğun karın ağrısı, mide bulantısı, ishal gibi çeşitli rahatsızlıkları meydana getirebilmektedir. Bu rahatsızların yanı sıra viral enfeksiyonlarda gereksiz olarak kullanılan antibiyotikler, kişide oluşmuş hastalığa hiçbir yarar sağlamadığı gibi kişinin savunma sistemi olan bağışıklık sistemini de olumsuz olarak etkileyecektir.
Bademcik iltihabında ilaç kullanımı hastalığın kısa sürede düzelmesine oldukça yardımcı olsa da bazen iltihabın yok edilmesine rağmen bademciğin şişliğinin inmesine bir etkisi olmamaktadır. İlaç tedavisine yanıt vermeyen vakalarda mutlaka kişinin boğaz kültürünün örneği alınmalı ve çıkan sonuca göre uygun tedaviye başlanılmalıdır.
BADEMCİK İLTİHABI’NA KARŞI EVDE YAPILABİLECEKLER
Doktorunuza başvurduktan sonra kendiniz evinizde yapabileceğiniz bazı pratik işlemlerle hastalığın mümkün olduğu kadar hızlı ve zahmetsiz geçmesini sağlayabilirsiniz. Maddeleri teker teker sayacak olursak; kişinin evinde istirihati çok önemlidir.
Bunun yanı sıra bol bol su içmek ve mümkün olduğu kadar aşırı soğuk veya aşırı sıcak içeceklerden uzak durmak önemlidir. Bol sebze ve meyve tüketimi hastanın bağışıklık sistemini kuvvetlendireceği için hastalığın çabuk iyileşmesi için önemlidir. Son olarak kesinlikle bademcik iltihabı olduğunuz zaman sigara kullanıyorsanız buna ara vermelisiniz ve sigara içilen ortamlardan da uzak durmalısınız.
Bağdemcik için hangi bölüme ve doktora gidilir?
Bağdemcik iltihabı şikayetiniz varsa hastanelerin Kulak Burun Boğaz (KBB) bölümüne gidebilirsiniz.