Bebeklerde Süt Dişi Çıkması ve Süt Dişi Çürümesi

Bebeklerde süt dişleri çoğu aile için endişe kaynağı olmuştur. Ne zaman çıkacağı, bebeği ve aileyi rahatsız edip etmeyeceği, kaşınıp kaşınmayacağı, çürüme durumunda yapılacaklar, bakım gibi durumlar merak konusu edilir olmuştur. Ne var ki süt dişleri ile ilgili tepkiler ya da süreç her bebekte aynı olmamaktadır.

SÜT DİŞLERİ NE ZAMAN ÇIKAR?

Bebeklerde süt dişleri, bebeğe göre değişkenlik gösterebilir. Özellikle aileler çocuklarının dişlerinin geç çıktığını veya erken çıktığı şikayetleriyle doktorlara başvururlar.

Genellikle süt dişler, 4 ile 6 ay arasında ilk ön dişler tutunmaya başlar. Daha sonra arkaya doğru üst dişler ve diğer arka bölgedeki  azı dişleri çıkmaya başlar. 6 aylıkken başladığını teorik olarak düşünecek olursak çocuk 24 aylık veya 30 aylık olana kadar süt dişlerinin çıkması devam etmektedir.

SÜT DİŞLERİ KAŞINIR MI?

Bebeklerde süt dişleri çıkmaya yakın genelde kaşınırlar. Zaten bebek bu duruma karşı donanımlı yaratılmıştır. Siz birşeyler yapmasanız da bebek kendi damaklarını, elini yada parmağını ağzına sokarak kaşıyacaktır. Bunun dışında diş kaşınmasına bağlı olarak yapılabilecek çözümler aslında çok basittir.

Anne veya baba ellerini temizledikten sonra parmaklarıyla çocuğun damaklarında kaşınan yerlere hafif masaj yapabilir. Masaj bütün sağlık sorunlarında olduğu gibi bebeklerde de diş çıkması esnasında oluşabilecek  sorunların azaltılamasında çok büyük fayda sağlamaktadır. Temiz ellerle yapılabilecek diş etlerinin hafif  kaşınması yada masaj yapılması yada temiz bir bez parçasıyla kaşınma işleminin yapılması çocuklarda diş kaşıntısının ortadan kaldırılmasında yeterli olacaktır.

Diş kaşıyacaklarını tavsiye etmiyoruz. Mikrop barındırmaya elverişli olması, hijyeninin sağlanması zorluğu ve bebek her ağzına götürdüğündeki mikroba karşı olan maruziyet düşünüldüğünde pek de uygun görünmemektedir. Bunun yerinde dörde bölünmüş bir havuç yada salatalık daha iyi işlev görebilir, hem de bebeğin beslenmesine katkıda bulunur.

SÜT DİŞLERİNİN FIRÇALANMASI

Bebeklerin dişlerini –belki size erken gelebilir- ama dişler ilk ağızda göründüğü günden itibaren bir çocuk diş fırçasıyla tanıştırmamız gerekir. Aslında diş çıkmadan da masaj usulü ile temiz bir bezle damak temizliği yapılabilir. Peki, süt dişleri nasıl fırçalanır?

Bebekler 7-8 yaşlarına gelene kadar diş fırçalama alışkanlığı ve eğitim-öğretim açısından aile gözetiminde olması gerekir. Bebeklik dönemindeki fırçalamanın ailenin yapması daha uygundur. Fırçalama, yuvarlak hareketler yaparak ve hafif bir basınç uygulayarak diş ve diş etlerinin fırçalanması şeklinde yapılmalıdır. Yumuşak kıllı diş fırçalarının kullanılması, çocuk diş macunlarının kullanılması gerekmekte ve günde en az 2 defa dişlerin bu şekilde fırçalanması gerekmektedir.

BEBEKLERDE SÜT DİŞİ ÇÜRÜKLERİ

İster istemez çocuğunun süt dişleri çürüyebilir. Buna en sık ebeveynlerin çocuklarını boşlaması ve çocuğun şeker yemeye çok yatkın olması neden olmaktadır.  

Ağızda ilk süren süt dişleri alt ön süt dişleridir. Genellikle daimi dişlerde de, ilk süren dişler alt ön dişlerdir. İstisnai bir durum vardır ki oda aslında altı yaş dişleri de diyebiliriz, ağızdaki birinci büyük azı dişleri süt dişlerinin değişmesini beklemeden süt dişlerinin en arka kısmından süren büyük azı dişleridir.

DİŞLER NE ZAMAN TAMAMLANIR

Genellikle daimi dişler 7-8 yaş civarında ağızda gözükmeye başlar. Ve tamamlanması yaklaşık 12-13 yaşı bulmaktadır. Süt dişleri tamamlandığında 10 adet altta ve 10 adet üstte olmak üzere 20 adet süt dişi bulunmalıdır.

Süt dişleri yerini daimi dişlere bırakırken bazıları nadiren de olsa sorunlarla karşılaşılabilmektedir. Özellikle alt ön süt dişlerinin daimi dişlerle yer değiştirmesi esnasında daimi dişlerin sürme pozisyonu dil tarafından ya da dudak tarafından olabilmektedir.Buna eptopik sürme denir. Bu tarz eptopik sürme durumlarında yani daimi dişin süt dişinin rehberliğinde değil damak veya yanak tarafından sürmesi,  durumun da süt dişinin derhal diş hekimi tarafından çekilip sürme rehberliği yapılması çok basit ve önemli bir tedavidir.

SÜT DİŞLERİ NEDEN ÇÜRÜR?

Süt dişi çürükleri genellikle bebeklik çağında başlar. Diş ilk sürdüğü zaman süt dişlerinin yapısal farklılıklarından dolayı daimli dişlere göre biraz daha çürüğe yatkın bir durum arz edebilir. Fakat burada önemli olan çocukların dişleri sürer sürmez ilk etapta fırçalanmaya başlanması gerekir. Yapısal olarak süt dişleri kalsiyum ve sertlik anlamında daimi dişlerden daha güçsüz, çocuklarda özellikle bebeklik çağlarında beslenme alışkanlıkları yapışkan ve çiğnemeyi az gerektirecek gıdalarla olduğu için bu gıdaların dişlerin üzerine yapışıp diş çürüme olasılığı daha yüksektir.

Genetik faktörler ön planda eğer anne ve babada diş çürüğü, diş eti hastalıkları gözüküyorsa çocukta da bu anlamda bir risk var demektir. O yüzden özel bir önlem alınması gerekebilir.

Diş çürümelerindeki diğer bir etken ise tükürük yapısıdır. Eğer tükürüğün tamponlama kapasitesi bebeklik çağında düşükse dişler daha erken çürüyebilir.

NASIL ÖNLERİM: Bütün bunlara rağmen diş çürüklerinden korunma anlamında çocuklarda düzgün bir beslenme yapılarak şekerli, yapışkan ve karbonhidratı az ihtiva eden beslenme yapılarak diş çürükleri önlenebilir.

ÇÜRÜKLER TEDAVİ EDİLMELİ Mİ?

Süt dişleri yada daimi dişlerde oluşan gözle görülen veya gözle görülmeyen bütün diş çürüklerinin tedavi edilmesi gerekmektedir. Süt dişleride ağızda bulunduğu süre içinde çocukların beslenmesi, konuşması ve diğer birçok fonksiyona yardımcı olan bir organımızdır. Dolayısıyla aynı daimi dişler gibi eğer bir sorun varsa süt dişlerin de gerekli bütün diş tedavilerinin yapılması gerekmektedir.

BEBEĞİN DİŞİ YERİNDEN ÇIKARSA NE YAPILIR?

Diş tamamen yerinden çıkmışsa eğer bu diş süt dişi ise ailenin derhal diş hekimini arayıp durumu bildirip bir an önce muayeneye gitmesi gerekir. Süt dişi eğer tamamen yerinden çıktıysa,ağızdan fırladıysa onu olduğu yere tekrar koymak yanlış bir harekettir. Direk diş hekimiyle temasa geçmek en doğru bir işlemdir. Eğr 7-8 yaşlarda daimi dişlerde böyle bir durum söz konusu ise örneğin daimi dişiş yerinden çıktıysa o zaman bu dişi akan bir su altında hafifçe kök kısmı hiç ellenmeden temizlenerek derhal diş hekimine bildirilmesi daha doğru olacaktır.

PARMAK EMME VE EMZİK SÜT DİŞLERİNİ ÇÜRÜTÜYOR

Yalancı emzik gibi parmak emme de çocukların çok keyif aldıkları bir kötü alışkanlıklardan bir tanesidir. Özellikle gece uykusunda çok şiddetli bir şekilde parmak emen bir çocukta, gündüz parmak emen çocuklarda üst damak kısmında özellikle derinleşme, bunun da dışa yansıması dişlerin ön bölgesinde bir açıklık olmasına sebep olmaktadır.

Yalancı emzik kullanımı da parmak emme alışkanlığın da 2-3 yaşları civarında bırakılması ileride oluşabilecek sorunların minimuma inmesini sağlamaktadır. Eğer 3 yaşından sonra çocuk hala parmak emmeye devam ediyorsa o zaman bir diş hekimi vasıtasıyla ağız içerisinde kullanabilecek apareylerle bu alışkanlık kırılabilir.